Νταλαντιέ, Εντουάρ

(Εdouard Daladier, Καρπαντρά Προβηγκία 1884 – Παρίσι 1970). Γάλλος πολιτικός. Διετέλεσε εκπαιδευτικός έως το 1919, οπότε εκλέχτηκε βουλευτής. Ριζοσπάστης σοσιαλιστής, ο Ν. παρουσιάστηκε στο προσκήνιο της γαλλικής πολιτικής το 1934 όταν, μετά την πτώση του Σοτάν (εξαιτίας του σκανδάλου Σταβίσκι), έγινε αισθητή η ανάγκη ανάληψης της πρωθυπουργίας από άνθρωπο αναγνωρισμένης εντιμότητας. Άλλωστε, δεν ήταν άγνωστος, γιατί από το 1924 είχε καταλάβει πολλές υπουργικές θέσεις. Η πρώτη κυβέρνησή του κράτησε μόνο λίγους μήνες, γιατί η απόφαση του ν’ απολύσει τον αρχηγό της αστυνομίας του Παρισιού Σιαπ, που φερόταν ανακατεμένος στο σκάνδαλο, προκάλεσε ταραχώδεις διαδηλώσεις από οπαδούς της ακροεξιάς (κυρίως από τη βασιλόφρονα Action Francaise του Σαρλ Μοράς και τους Σιδηροσταυρίτες του συνταγματάρχη Ντε λα Ροκ), οι οποίοι κατέληξαν στον τραγικό απολογισμό των είκοσι νεκρών και εκατό τραυματιών. Έπειτα από αυτό, αν και υποστηρίχτηκε από τη μεγάλη πλειοψηφία των βουλευτών, ο Ν. προτίμησε να παραιτηθεί. Ηγέτης της αριστεράς, μαζί με τον Λεόν Μπλουμ και τον Μορίς Τορέζ, ήταν από τους πρωτεργάτες της νίκης του Λαϊκού Μετώπου και έγινε αρχικά αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Άμυνας στις κυβερνήσεις Λεόν Μπλουμ και Καμίλ Σοτάν και ύστερα πρωθυπουργός (1938). Κύρια προσπάθειά του ήταν τότε ο επανεξοπλισμός και η στρατιωτική αναδιοργάνωση της Γαλλίας. Για τον σκοπό αυτό προτίμησε να θυσιάσει τη σύμμαχο της Γαλλίας, την Τσεχοσλοβακία, υπογράφοντας τις συμφωνίες του Μονάχου. Αν και κατά την επιστροφή του στη Γαλλία έγινε δεκτός ως σωτήρας της ειρήνης, είδε σύντομα να διαψεύδονται κατά τον οδυνηρότερο τρόπο οι αυταπάτες του· οι συμφωνίες, αντί να προσφέρουν πολύτιμο χρόνο, αποδείχτηκαν καταστρεπτικές για τις δημοκρατικές δυνάμεις κι έτσι ο ίδιος βρέθηκε στην ανάγκη, την επομένη της γερμανικής εισβολής στην Πολωνία, να κηρύξει τον πόλεμο εναντίον της χιτλερικής Γερμανίας. Υπουργός Στρατιωτικών και κατόπιν Εξωτερικών έως το 1940, συνελήφθη από την κυβέρνηση του Βισί και το 1943 εκτοπίστηκε στη Γερμανία, από όπου απελευθερώθηκε το 1945. Το 1946 επανεκλέχτηκε βουλευτής και διεξήγαγε σημαντικούς κοινοβουλευτικούς αγώνες, κυρίως για τον τερματισμό του πολέμου στην Ινδοκίνα και εναντίον της δημιουργίας της Ευρωπαϊκής Αμυντικής Κοινότητας.